Εσωτερική Όραση

1.Ο εγκέφαλος και η αναζήτηση του ουσιώδους.
Βλέπουμε για να έχουμε την δυνατότητα να αποκτήσουμε γνώση για τον κόσμο.....
Η όραση, λοιπόν είναι ενεργός διαδικασία που απαιτεί από τον εγκέφαλο να αγνοεί τις συνεχείς αλλαγές και να κρατά από αυτές μόνον ότι είναι απαραίτητο προκειμένου να ταξινομεί τα αντικείμενα. Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος πρέπει να επιτελεί τρεις ξεχωριστές αλλά αλληλοσυνδεόμενες διεργασίες: να επίλέγει από τις αμέτρητες και διαρκώς μεταβαλόμενες πληροφορίες που φθάνουν σε αθτόν μόνον εκείνες που του είναι απαραίτητες για να διακρίνει τις σταθερές, ουσιώδεις ιδιότητες των αντικειμένων και των επιφανειών, να αγνοεί και να θυσιάζει όλες τις πληροφορίες που δεν συνεισφέρουν στην απόκτηση αυτής της γνώσης' να συγκρίνει τις επιλεφμένες πληροφορίες με προηγούμενες οπτικές πληροφορίες που είναι αποθηκευμένες και, έτσι, να αναγνωρίζει και να ταξινομεί ένα αντικείμενο ή μια εικόνα....π.χ. η ικανότητα να προσδίδει ένα σταθερό χρώμα, το πράσινο, σε μια επιφάνεια πχ ενός φύλλου....η σύνθεση του φωτός ως προς το μήκος κύματος που ανακλάται από την επιφάνεια του φύλλου αλλάζει διαρκώς και εξαρτάται από το αν το κοιτάζει κανείς την αυγή, το σούρουπο κτλ..και όμως ο εγκέφαλος μπορεί να αγνοήσει αυτές τις μεταβολές και να αποδώσει το πράσινο χρώμα στο φύλλο....
Η όραση, λοιπόν, είναι ενεργός λειτουργία, όχι παθητική, όπως πιστεύαμε για πολύ καιρό.....διότι η τέχνη είναι επίσης ενεργός διεργασία, αναζήτηση του ουσιώδους' είναι επομένως δημιουργική διεργασία που η λειτουργία της αποτελεί προέκταση της λειτουργίας του εγκεφάλου.

2.Η τέχνη και η αναζήτηση του ουσιώδους.
...επομένως εκείνο που κυρίως μας ενδιαφέρει είναι αυτό που προκαλούν τα ίδια τα έργα τέχνης στον οπτικό εγκέφαλο....Είναι ενδιαφέρον ότι συχνά βρισκόμαστε σε αμηχανία να βρούμε κατάλληλες λέξεις για να εκφράσουμε την ομορφιά ενός πίνακα ή την εκφραστική του δύναμη, διότι ακριβώς το έργο μπορεί να μας μεταδώσει οπτικά αυτό που οι λέξεις δεν μπορούν...γιατί η γλώσσα, αποτυγχάνει, συγκρινόμενη με την όραση, όταν μιλάμε για ομορφιά? Αυτό ίσως οφείλετε στη μεγαλύτερη τελειότητα του οπτικού συστήματος, το οποίο έχει εξελιχθεί πολύ περισσότερα εκατομύρια χρόνια πριν το γλωσσικό σύστημα.
Προκειμένου ο εγκέφαλος (ή ο καλλιτέχνης) να αναπαραστήσει τον πραγματικό κόσμο, θα πρέπει να παραβλέψει, να "θυσιάσει" πολλές πληροφορίες που φθάνουν σε αυτόν (ή στον καλλιτέχνη), πληροφορίες οι οποίες δεν είναι απαραίτητες για τον στόχο του (ή για τον στόχο του καλλιτέχνη), να αναπαραστήσει δηλαδή τη αληθινή φύση των αντικειμένων.
...Επομένως, θα ορίσω τη λειτουργία της τέχνης ως αναζήτηση της σταθερότητας, η οποία είναι μία από τις βασικότερες λειτουργίες του εγκεφάλου. Η λειτουργία της τέχνης είναι, επόμένως, προέκταση της λειτουργίας του εγκεφάλου, είναι δηλαδή αναζήτηση της γνώσης σε έναν διαρκώς μεταβαλόμενο κόσμο.

3.Ο μύθος ότι βλέπουμε με τα μάτια
Θεωρήθηκε, επομένως, [λανθασμένα] ότι η όραση ολοκληρώνεται από δύο ανεξάρτητες φλοιικές λειτουργίες , κάθε μία με ιδιαίτερη έδρα στον φλοιό' το να "βλέπεις" θεωρήθηκε λειτουργία της V1, το να "κατανοείς" λειτουργία του "συνειρμικού" φλοιού που την περιβάλλει...η σημερινή άποψη προέκυψε από ένα μείζον εύρημα, ότι, δηλαδή, υπάρχουν πολλές οπτικές περιοχές που περιβάλλουν την V1 και ότι η συμμετοχή τους είναι ουσιώδης για την φυσιολογική όραση

4.Μια νευροβιολογική αξιολόγηση του Βερμέερ και του Μιχαήλ Αγγελου
...δεν θα μπορούσε να υπάρξει ακριβέστερη περιγραφή του έργου του Βερμεερ, στο οποίο σχεδόν τα πάντα είναι υπονοούμενα. ...με τον ίδιο τρόπο ο εγκέφαλος του θεατή είναι ο εκλεκτός τόπος γέννησης πολλών καταστάσεων στους πίνακες του Βερμέερ, η κάθε μια από τις οποίες έχει ισιδύναμη εγκυρότητα με τις άλλες. Η αληθινή λύση παραμένει "για πάντα άγνωστη" : επειδή δεν έχει πραγματική λύση, δεν υπάρχει σωστή απάντηση. Είναι λοιπόν ένας πίνακας για πολλές καταστάσεις...ήταν μεγάλος δάσκαλος στο να απεικονίζει το αμφιλεγόμενο....τι σημαίνει η "ψυχολογική δύναμη" του έργου του Βερμέερ. Είναι η ικανότητα του καλλιτέχνη να ξυπνά μέσα μας όχι μία αλλά πολλές καταστάσεις, όλες εξίσου έγκυρες....να διεγείρει σε μεγάλο βαθμό μνήμες από γεγονότα του παρελθόντος που είναι αποθηκευμένες στον εγκέφαλο....να περιγράψει μια σταθερότητα καταστάσεων με έναν μόνο πίνακα.

5. Η νευροβιολογία της πλατωνικής ιδέας.
..τι είναι επομένως η πλατωνική ιδέα με νευροβιολογικούς όρους? Θα την ορίσω ως εξής: είναι οι αποθηκευμένες αναπαραστάσεις, στον εγκέφαλο, των ουσιωδών χαρακτηριστικών όλων των κλινών που αυτός έχει δει και από τα οποία, στην αναζήτησή του για σταθερότητα, έχει ήδη επιλέξει εκείνα που είναι κοινά για όλες τις κλίνες....το 1% των κυτάρων στην κροταφική έλικα (που σχετίζεται με την μνήμη) εκφορτίζεται σε κάθε όψη ενός αντικειμένου, τα περισσότερα εκφορτίζονται σε μια συγκεκριμένη όψη. Σε ότι αφορά τις εκφράσεις του προσώπουπχ θα ήταν δυνατόν να υποστηριχθεί ότι ένα συγκεκριμένο πρόσωπο φαίνεται θλιμμένο διότι έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε όλα τα θλιμμένα πρόσωπα και είναι αυτά που επιτρέπουν στον εγκέφαλο να τα ταξινομήσει ως τέτοιο...'αλλωστε είναι αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά που ένας ζωγράφος προσπαθεί να συλλάβει ώστε ο πίνακάς του να γίνει αντιπροσωπευτικός όλων ή πολλών θλιμμένων προσώπων ή εορταστικών καταστάσεων κοκ..
Η Πλατωνική Ιδέα και η Εγελιανή αντίληψη εξομοιώνονται με το αποθηκευμένο αρχείο οπτικών εικόνων του εγκεφάλου. Αν η τέχνη επιτυγχάνει να παρουσιάσει την πραγματική αλήθεια, το ουσιώδες, και αν αποτελεί το μόνο μέσο για να φθάσει κανείς σε αυτό, παρά τα συνεχώς μεταβαλλόμενα και εφήμερα αισθητικά δεδομένα....
Η αντίληψη είναι κατά κάποιο τρόπο μια υπόθεση. Οταν βλέπουμε ένα άνθρωπο πίσω από ένα γραφείο θεωρούμε δεδομένο ότι έχει πόδια κτλ...είναι γνωστό ως διεργασία "εκ των άνω προς τα κάτω"...ο Μαγκρίτ επιχείρησε την αντίκρουση σκόπιμα και με μεγάλη επιτυχία...είναι μια πράξη της φαντασίας που σαγηνεύει τον εγκέφαλο, ο οποίος προσπαθεί να κατανοήσει μια σκηνή που είναι αντίθετη με τις εμπειρίες του και για την οποία δεν μπορεί να βρεί λύση.

6. Η κυβιστική αναζήτηση του ουσιώδους
..ο στόχος του κυβισμού ήταν να "ανακαλύψει τα λιγότερο ασταθή χαρακτηριστικά των αντικειμένων που πρόκειται να αναπαρασταθούν και αυτοί διάλεξαν εκείνα που παραμένουν στο νου με την κατανόηση και δεν μεταβάλλονται διαρκώς"

7. Ο επιμερισμός της όρασης
Τώρα πλέον υποθέτουμε ότι ο εγκέφαλος διεκπεραιώνει διαφορετικές ιδιότητες της οπτικής σκηνής σε διαφορετικές, τοπογραφικά ξεχωριστές, υπομονάδες και ότι η όραση, επομένως, οργανώνεται κατά μήκος ενός παράλληλου, επιμερισμένου συστήματος.
....η ίδια η αισθητική είναι επιμερισμένη...
Η λειτουργική εξειδίκευση είναι πιθανώς το πρώτο βήμα του εκλεπτυσμένου μηχανισμού που διαθέτει ο εγκέφαλος για να φθάσει στην ουσία των ιδιοτήτων....ο εγκέφαλος υιοθέτησε την λύση της παράλληλης επεξεργασίας, δλδ της επεξεργασίας διαφορετικών ιδιοτήτων της οπτικής σκηνής ταυτόχρονα και παράλληλα...
Οι σχετικοί χρόνοι που γίνονται αντιληπτά το χρώμα, η μορφή, η κίνηση δείχνουν διαφορές..πρώτα χρώμα μετά μετά μορφή μετά κίνηση...η αντίληψη του χρώματος προηγείται περίπου 60-80 χιλιοστά του δευτερολέπτου από την αντίληψη της κίνησης.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι τα συστήματα αντίληψης είναι λειτουργικώς εξειδικευμένα και ότι στη όραση υπάρχει μια χρονική ιεράρχηση η οποία επιτυπώνεται στα χωρικώς κατανεμημένα παράλληλα συστήματα επεξεργασίας.
Η αντίληψη είναι εξορισμού ένα συνειδητό γεγονός, αντιλαμβανόμαστε κάτι για το οποίο έχουμε συνείδηση και όχι κάτι για τι οποίο δεν έχουμε. Εφόσον αντιλαμβανόμαστε δύο ιδιότητες, έστω χρώμα και κίνηση, σε ανεξάρτητους χρόνους, προκύπτει 'οτι όχι μόνο υπάρχουν ανεξάρτητες συνειδήσεις, η κάθε μία αντίστοιχη της δραστηριότητας σε ένα από τα ανεξάρτητα συστήματα επεξεργασίας-αντίληψης, αλλά και ότι αυτές οι διαφορετικές συνειδήσεις είναι ασύγχρονες μεταξύ τους. Οδηγούμαστε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι δεν είναι οι δραστηριότητες στα διαφορετικά συστήματα επεξεργασίας - αντίληψης εκείνες που πρέπει να συνδυαστούν μεταξύ τους για να μας δώσουν την συνειδητή αντίληψη μιας σκηνής, αλλά οι μικρο-συνειδήσεις που δημιουργούνται από την δραστηριότητα των διαφορετικών συστημάτων επεξεργασίας-αντίληψης που πρέπει να συνδυαστούν για να μας δώσουν το ενοποιημένο "αντιληπτό".
Το πιο σημαντικό από όλα είναι, ίσως, ότι η ανακάλυψη της λειτουργικής εξειδίκευσης συνέβαλε πολύ στην αλλαγή των απόψεών μας για την όραση, οδηγώντας μας να την θεωρήσουμε ως ενεργό διαδικασία, δηλαδή ως μια φυσιολογική διεργασία για την αναζήτηση της σταθερότητας και του ουσιώδους που καθιστά τον εγκέφαλο ανεπηρέαστο από την συνεχή αλλαγή και την δουλεία του σε αυτήν, καθώς και από την μία μόνο, τυχαία όψη των αντικειμένων. Ο εγκέφαλος επομένως δεν είναι απλός, παθητικός, χρονικογράφος της εξωτερικής φυσικής πραγματικότητας, αλλά συμμετέχει ενεργά στην δημιουργία της οπτικής εικόνας, σύμφωνα με τους νόμους του και τα προγράμματά του.